Endüstriyel Psikoloji Tanımı ve Çalışma Alanları
Merhaba, bu yazımda sizlere benim de çok sevdiğim ve üzerinde çalıştığım bir alan olan ‘‘Endüstriyel Psikoloji” alanını tanıtmak istiyorum. Psikolojinin alt dalları, hem ilgilendikleri konular hem psikolojik bilgiler açısından pratikte uygulandıkları alanda farklılık gösterirler.
Endüstriyel ve örgütsel psikoloji, birçok psikoloji öğrencisinin hatta mezunlarının bile tam olarak anlamadığı fakat psikolojinin önemli dallarından biridir. Bu nedenle endüstriyel ve örgütsel psikoloji, insan kaynakları gibi konulara ışık tutmak için bu makaleyi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Kısacası, bir üniversitenin “psikoloji” bölümünü bitirmiş bir kişi, yüksek lisans programını tamamladıktan sonra ‘’Endüstriyel Psikolog’’ olarak çalışabilir. Endüstriyel psikologlar, iş ve profesyonel yaşamla ilgili sorunlara pratik çözümler bulmak için araştırma yaparlar. Hem bilim hem de meslek olarak çok geniş bir konudur. Endüstri ve Örgüt Psikolojisi, İş Psikolojisi, Personel Psikolojisi ve İnsan Kaynakları Yönetimi gibi bilimsel alanlar, farklı önceliklere sahip olsalar bile çoğu zaman birbiriyle örtüşür ve birbirlerini bütünleyici olarak karşımıza çıkarlar.
Endüstriyel Psikolojisi içim işlenen başlıca konular;
1. Personel Seçimi,
2. Yerleştirme ve eğitim,
3. İş analizi,
4. İş tasarımı ve çalışma koşulları,
5. Performans değerlendirmesi ve seviye belirleme.
Bireysel farklılıklara dayalı olarak iş ve bireyler arasında uyumluluk sağlama amaçlar. Bunu yapmaya çalışırken daha çok “iş sabittir, kişiler değişkendir” anlayışını benimser. Endüstriyel Psikolojinin birbirlerini tamamlayan alanları ile ilgili kısa açıklamaları sizler için derledim.
Örgütsel Psikoloji:
Bireyler ve örgütler arasındaki ilişkiler, motivasyon, moral, iş tatmini gibi psikolojik süreçleri inceler. Bireyler ve gruplar arasında iletişim, çatışma, rekabet, işbirliği ve liderlik gibi konularda arabulucu rolünü üstlenir. Organizasyonel yönetim, çevre ve değişim gibi konuları kapsar. Örgütsel psikolojinin amacı, kişisel ve örgütsel hedeflere hizmet etmek ve bu hedeflere ulaşmaktır. Kişisel ve kurumsal hedeflere ulaşmaya yardımcı olan bir araç olarak gösterilebilir.
Personel Psikolojisi:
Bu amaçla yapılan personel seçimi ve testi, iş analizi, performans değerlendirmesi, devamsızlık, iş değerlendirmesi gibi endüstriyel psikolojinin ele aldığı konulara ek olarak; kariyer gelişimi, yönetici gelişimi ve organizasyonel gelişim de yer alır.
İnsan Kaynakları Yönetimi:
İnsan kaynaklarının tarihi gelişim 1960’lı yıllarda başladı. Ele alınan konular arasında personel seçimi, yerleştirme, eğitim, personel oryantasyon süreçleri, eşit istihdam fırsatı, kariyer planlaması, çevresel faktörler, performans değerlendirme, ücret yönetimi, teşvikler ve kar paylaşımı, işveren-çalışan ilişkileri, çalışma yaşam kalitesi ve sendika-yönetim ilişkileri yer almaktadır.
Maalesef Türkiye’de Endüstriyel Psikoloji alanı çok yavaş ve bilinçsiz bir şekilde ilerlemekte. Örnek verecek olursam ben mesleğimi anlatıyorum psikoloji bölümü mezunu olduğumu aktarıyorum ve bana “Ee sen psikologluk yapmıyor musun?” diyorlar. Evet, psikoloğum ama alanım bu. Bu alan bilinmiyor. İşe alım ve kariyer yönetimi araçları geliştirmek, kişilik envanteri uygulamaları, genel yetenek sınavı uygulamaları gibi aday bir pozisyon için ne kadar hazır ya da ne tarz eğitimler alması gerekir. Aynı zamanda bunlar bir şirket için verimlilik, performans ve maliyet açısından çok önemli noktalardır. Türkiye’de adım adım ilerlese de yurt dışında bu alana çok daha fazla önem veriliyor çünkü kurumlardaki uygulamalarda inanılmaz güzel başarılar, inanılmaz güzel performanslar söz konusu.
Büşra TİMEL ÇETİN
Instagram: psikologbusratimel
Twitter: pskbusratimel
